Direksiyon Açı Sensörünün Kalibrasyonu: Hazırla. Sıfırla. Direksiyon Açı Sensörünün Kalibrasyonu

Direksiyon açı sensörleri (SAS) yeni ürünler değillerdir. Aslında 1990'ların başından beri kullanılmaktadırlar. Ancak Elektronik Stabilite Kontrolü (ESC) sistemlerindeki gelişmelerle birlikte bunların rutin bakımdan sonra sıfırlanma ihtiyacı son zamanlarda bir gereksinim haline gelmiştir. Bu, çoğu direksiyon onarımına bir adım daha ekleyecek olsa da konu hakkında bilgili servisler için potansiyel olarak kazançlı bir servis fırsatını da temsil etmektedir. Burada Direksiyon açı sensörlerine, görevlerine, neden sıfırlamanız gerektiğinize ve hatta arızalanan bir sensörde nelere dikkat etmeniz gerektiğine daha yakından bakacağız. Böylece bir sonraki direksiyon onarımınızda sıfırlamak ve başlamak için hazır olacaksınız…

Direksiyon açı sensörü nedir?

Son on yıl içinde üreticiler, araçların direksiyon sistemine bir dizi sensör eklemişlerdir. Bunlardan biri, tipik olarak direksiyon kolonunun içinde çok sayıda bulunan Direksiyon açı sensörleridir (SAS). Aracın denge kontrol sisteminin ayrılmaz bir parçası olup, tekerleklerin konumu ve dönüş hızı hakkında hassas bir ölçüm sağlar. Ayrıca aracın ne yaptığı, sürücünün aracın ne yapmasını istediği ve aracın kontrolünü sağlamak için ABS hidrolik kontrol ünitesi tarafından ne gibi düzeltmelerin yapılması gerektiği gibi dinamikleri ölçmek için yalpalama, ivmeölçer ve tekerlek hızı sensörleri ile birlikte çalışır.

Direksiyon açı sensörleri nasıl çalışır?

İki ana SAS tipi vardır; bunlar analog ve dijital olup, çoğu modern araçta dijital olanı bulunmaktadır. Analog sensörler 5 volt referans, şasi topraklaması ve sinyal çıkışı ile kablolanmıştır. Tekerlek tam tur döndüğü zaman, 0 ile 5 volt arasında bir sinyal üretir.  Bu gerilim farkı, dönüş hızını ve açıyı belirlemek için kullanılır. Buna karşın dijital sensörler; dönüş hızını, tekerlek açısını, dönüş yönünü ve diğer önemli bilgileri ölçmek için bir LED ışık kullanır.

Her iki durumda da SAS, direksiyon simidinin konumu ile aracın ilerlediği yön arasında bir tutarsızlık tespit ederse sürücünün aracı kontrol etmesine yardımcı olmak için denge kontrol sistemi devreye girecektir. Örneğin, aracın önden savrulması durumunda sorunu gidermek için aracın iç tarafındaki arka freni otomatik olarak devreye sokacaktır. 

• Uyarı ışığı yanması: SAS arızalandığı zaman kontrol panelinde sistemin devre dışı bırakıldığını ve servise alınması gerektiğini belirten, denge sistemiyle ilgili bir uyarı ışığını tetikleyecektir. Bu, çoğu otomobilde çekiş kontrolü ışığıyla gösterilir ancak motoru kontrol etme ışığı da yanabilir.
• Direksiyon simidinin çekmesi: SAS arızalıysa veya yanlış ayarlanmışsa elektronik kontrol ünitesine (ECU) yanlış bilgi gönderebilir. Bu, aracın denge kontrol sisteminin yanlış direksiyon ayarlamaları yapmasına sebep olarak direksiyon simidinin gevşek olmasına veya direksiyonun olması gerektiği gibi tepki vermemesine yol açabilir.

Neden direksiyon açı sensörü sıfırlaması yapmanız gerekiyor?

Araçlar, SAS'tan gelen doğru bilgilere ihtiyaç duyan ESC, Şeritte Kalma Yardımı (LKA) ve  Otonom Acil Durum Frenlemesi (AEB) gibi Gelişmiş Sürücü Yardım Sistemleri (ADAS) ile donatılmış olduğu için rot ayarı yapıldıktan veya kapanıklık ve itme açılarını değiştirebilecek bir parçanın yenilenmesinden sonra bunların sıfırlanması gerekir. Bu, sistemlerin gerekli güvenlik düzeltmelerini hem tahmin etmek hem de yapmak için aracın yolda tam olarak nasıl ilerlediğini bilmesini sağlayacaktır. SAS'ın kalibrasyonu bozulmuşsa ve açı çok uzağa ayarlanmışsa aracın denge sistemi düzgün çalışmayacak ve devre dışı bırakılacaktır.

Direksiyon açı sensörünü nasıl sıfırlarsınız?

Bunu yapma prosedürü üreticiler ve modeller arasında önemli farklılıklar sergilese de SAS'ı bu sistemleri oluşturan diğer sensörlerle kalibre etmenin birkaç ana yöntemi vardır:

• Kendi kendine kalibrasyon: Bazı yeni araçlar, direksiyon simidinin kilit konumundan orta konuma getirilmesi ve ardından anahtarın çevrilmesi yoluyla kendi kendini kalibre edebilmekte veya otomatik kalibrasyon yapabilmektedir. Diğer araçlar da kalibrasyonun başlatılması için yürütülmesi gereken birtakım komutlara sahiptir. 
• Test sürüşü: Daha gelişmiş tekerlek hızı sensörlerine sahip olan yeni araçlar, araç bir sonraki sefer belirli bir süre boyunca düz bir çizgide sürüldüğü zaman kendi direksiyon açı sensörlerini otomatik olarak sıfırlayabilir. Bu, genellikle otoban hızındayken sadece birkaç saniye alır.
• Arıza tespit cihazı ile sıfırlama: Bazı araçlarda arıza tespit cihazı ile sıfırlama gerekebilir. Bazı hizalama sistemlerinde yerleşik bir SAS sıfırlama işlevi bile vardır ve bu da bir hizalamadan sonra ayrı bir arıza tespit prosedürüne duyulan ihtiyacı ortadan kaldırır.

Birçok üretici, direksiyon açı sensörü kalibrasyonunun aracı kaldırarak değil, zeminde yapılmasını önermektedir. Şüpheniz varsa doğru prosedür için daima üreticinin servis kılavuzuna bakın.

Araç ne olursa olsun ve hangi prosedür belirtilmiş olursa olsun direksiyon açı sıfırlamasının artık standart ayarlamalarınızın bir parçası olması ve müşterinizden buna göre ücret talep edilmesi gerektiğini ve bunun da bağımsız servisler için katma değerli yeni bir servis işlemi olduğunu unutmayın.