Fren Bakımı ve Montajı Hakkında Püf Noktalar

Fren Sesini Ortadan Kaldırmanın Püf Noktaları Nelerdir?

Bu yüksek perdeden bir ötme, gıcırtı ya da tıkırtı olabilir. İşte bu fren sesidir ve frenlerinizle ilgili bir şeylerin yanlış olduğunun göstergesidir.  Müşterilerin hizmet aldıktan sonra servis noktasına geri dönmelerinin en büyük sebeplerinden biri de aslında budur. Maalesef çözmesi en zor problemlerden birisi de budur. Bu yazımızda fren sesini, sebeplerini ve birkaç adımda nasıl çözebileceğinizi inceleyeceğiz.

Fren Sesi Nedir?

Haydi, meselenin temellerine inelim. Basitçe değinirsek ses, bir titreşimdir. Bir kuş cıvıltısı, gitar sesi ya da gök gürültüsü, hepsi etrafındaki havayı hareket ettirerek ses dalgaları oluşturur. Sesin frekansını titreşimin hızı belirler.

Aynısı fren sesi için de geçerlidir. Fren sistemini oluşturan bütün bileşenler belli oranlarda titrer, bu da ses oluşturur. Çoğunlukla bu ses insan tarafından duyulamaz. Ancak bu titreşimin yoğunluğu arttığında, ya da başka bir parçada ikincil bir titreşim oluşturduğunda fren diskleri, bir hoparlör gibi davranarak sesi yükseltir ve titreşimi duyulabilir hale getirir. Sonuç mu? Fren sesi.

Fren Sesinin Nedenleri Nelerdir?

Fren sesi çeşitli fren bileşenleri veya montaj hatalarından kaynaklı olarak oluşabilir. İleri seviyede korozyon, sıkışmış ya da yamulmuş sabitleme pinleri, kısmen sıkışmış balatalar, balata tozu ve kir birikmesi, aşırı çarpıklık ya da aşınmış fren diskleri; bunların hepsi disk ve balata arasında titreşime neden olarak fren sesini ortaya çıkarır. En temel neden fren sistemi olsa da, ses aynı zamanda frenleme esnasında direksiyon sistemi, şanzıman ve motor kulaklarında meydana gelen hareketlerden de kaynaklanabilir.

Fren Sesi Çeşitleri 

Evet, doğru! Titreşim frekansına göre farklı fren sesi çeşitleri vardır. Örneğin yavaş titreşim inilti şeklinde bir sese sebep olurken, daha hızlı bir titreşimse ötme şeklinde bir ses ortaya çıkarır. Fren sesi çeşitleri aşağıdaki şekilde sınıflandırılabilir:

• Titreme: düşük frekanslı titreşimler - 300Hz’in altı. Diskin poyraya montajının düzgün yapılmamasından, diskte hasardan, aşırı disk yüzey kalınlıkları farkı ve çarpıklıktan kaynaklanır.
• Ötme: orta frekanslı titreşim – 300Hz ila 5kHz. Sebepleri yanlış balata montajı, kaliper pistonunun veya pinlerin sıkışması, aşırı aşınmış disk ve sürtünme yüzeyi çizikleri.
• Gıcırtı: yüksek frekanslı titreşimler – 5kHz’in üstü. Balatanın disk yüzeyi ile temasında ortaya çıkan titreşimden kaynaklanır.
• Ultrasonik: çok yüksek frekansta titreşimler - 12kHZ’in üstü (insanın işitemeyeceği seviye).

Yukarıdakilerin dışında, genellikle sürtünme yüzeyi yokluğundan kaynaklanan metal metale sürtme sesi de oluşabilir, ya da balatayla disk arasına yabancı bir cisim girmesinden kaynaklı kazıma sesi de oluşabilir.

Nelere Dikkat Etmeliyiz?

Bütün sistemi kontrol etmek iyi bir fikir olacaktır, özellikle de bize problemleri en iyi işaret edecek parçalar olan balatalara bakılmalıdır. Örneğin, bir balatanın çarpık aşınması fren kaliperinde bir sorun olabileceğine dair bir işarettir. Hasarlı bir arka plaka montaj sırasında aşırı güç uygulandığını gösterir. Benzer şekilde disk yüzeyinde çarpıklık, titreşimin göstergesidir. İncelenmesi gereken diğer noktalarsa, balatalar arasında aşınma farkları, hidrolik fren sıvısı kaçakları, pistonlarda hasar ve kaliper pinlerinde sıkışmadır.

Fren Bakımında Montaj Tavsiyeleri

Fren sesiyle alakalı problemleri minimuma indirmek için aşağıdakiler yapılmalıdır.

• Kaliperlerin, tüm korozyon, birikmiş kirler ve balata tozundan arındırıldığına emin olun.  
• Kaliper pistonunun görünen kısımlarını pistonları itmeden önce mutlaka temizleyin. Pistonu itmeyi kolaylaştırmak için hava alma nipelini açın.  Pistonları itmek için uygun aparatı kullanın. Asla disk yüzeyine herhangi bir takım temas ettirmeyin.
• Balatanın kalipere temas ettiği yüzeyleri iyice temizleyin.
• Pistonları, contaları, toz lastiklerini ve kaliperdeki kayan bütün parçaları kontrol edin, paslanmamış, hasarsız ve serbestçe hareket edebilir olduklarından emin olun.
• Yüksek fren ısılarından dolayı özelliklerini kaybetmiş olacağından, titreşim önleyici klipsleri, yayları ve pinleri değiştirin.
• Yeni fren balataları takarken disklerin minimum kalınlığın altında olmadığını, çarpık olup olmadıklarını kontrol edin.
• Her zaman doğru balataların takıldığına ve kaliper içinde doğru konumlandırıldığına emin olun. Disklerle sürekli teması önlemek için balatalar braketlere serbestçe oturmalıdırlar.
• Fren hortumlarını asla sıkıştırmayın. Hortumlara yapısal bütünlüğünü ve gücünü sağlayan birçok örgül katman mevcuttur. Sıkıştırılmaları halinde hortumlar hasar görebilir veya ezilebilir ve bu frenlerde kitlenme ya da hidrolik sızdırma gibi sorunlara yol açabilir.
• Asla mineral yağ temelli gresleri kauçuk contalı parçalarda kullanmayın. Bu contaların şişmesine sebep olur.

Delphi’den Fren Sesi Çözümleri

Fren sesini önlemenin en önemli yolu, orijinal üretici kalitesinde balatalar kullanılmasıdır. Düşük kaliteli balatalar fren sesine sebep olan en büyük etkenlerden biridir. Son yıllarda kullanılan modern araçlarda talep edilen yüksek performans ve daha düşük ağırlık talepleri, titreşimlere karşı ek işlemlerin kullanımını ortaya çıkardı.

Diğer satış sonrası üreticilerinin aksine, her Delphi balatası orijinal üretici  kalitesinde katman teknolojisine sahiptir. 3mm’lik ses yalıtım malzeme tabakası, 70db’nin üzerinde  %83 daha az ses oluşumunu sağlamanın yanı sıra, termal bir yalıtkan olarak daha güçlü bir balata oluşmasını sağlar.

Delphi balatalar orijinal üretici kalitesinde şim ve pahlara sahiptir. Orjinal üreticininkine uygun olarak, Delphi şimleri farklı derecelerde sönümleme malzemelerinden oluşan çok katmanlı bir yapıdadır. Bu katmanlar, mühendisler tarafından en iyi kaliteye erişebilmesi için dizayn edilmiştir. Malzeme özenle seçilir ve balatalara gelişmiş ses sönümlemesi sağlamak adına farklı yöntemler kullanılarak sabitlenir.