Typy usterek turbosprężarki: ciało obce w układzie (FOI)

Delikatny zespół precyzyjnie działających elementów w turbosprężarce został zaprojektowany z myślą o utrzymywaniu bardzo dużych przepływów powietrza. W związku z tym części te muszą obracać się z bardzo dużą prędkością. W nowoczesnej wysokowydajnościowej turbosprężarce, turbina i wirnik obracają się z prędkościami rzędu nawet 240 000 obr./min - czyli 4000 obrotów na sekundę!

Przy tych prędkościach nawet niewielkie elementy wykazują dużą bezwładność (posiadają dużą energię). W konsekwencji, kontakt jakichkolwiek drobin, nawet niemetalowych osadów, jak chociażby osad węglowy, z wewnętrznymi mechanizmami turbosprężarki, może powodować jej natychmiastowe i całkowite uszkodzenie. Jest to tzw. usterka ciała obcego w układzie (Foreign Object Impact, FOI).

Identyfikacja ciała obcego w układzie (FOI)

Zazwyczaj usterka FOI przejawia się uszkodzeniem sprężarki, kół turbiny lub ich korpusu. Dokładne oględziny krawędzi prowadzącej każdego z kół powinny wykazać czystą i gładką powierzchnię, przy zachowaniu stałej wielkości szczeliny od korpusu. Wszelkie nieprawidłowości w tym względzie są objawem występowania ciała obcego w układzie, co będzie wymagać wymiany turbosprężarki.

Konsekwencje wystąpienia ciała obcego w układzie (FOI)

W poważnych przypadkach usterek FOI, spowodowany nią wybuch i rozerwanie elementów wewnętrznych z bardzo dużą prędkością prowadzi do natychmiastowego, nieodwracalnego uszkodzenia silnika w wyniku przedostania się małych elementów do komory spalania i korpusu turbiny. Powoduje to całkowitą awarię silnika, a pojazdu nie da się naprawić. 

W celu zabezpieczenia się przed usterkami turbosprężarki związanymi ze zdarzeniami FOI można wykonywać kilka prostych czynności, które obniżą zagrożenie dla pojazdu klienta:

• Zawsze dokładnie sprawdzaj układ dolotu powietrza. Wszelkie rozszczelnienia lub pęknięcia przewodów lub w obudowach korpusach mogą powodować zasysanie nieodfiltrowanych cząstek z pominięciem układu filtrowania powietrza oraz ich przedostanie się bezpośrednio do turbosprężarki.
• Przestrzegaj specyfikacji producenta odnośnie wkładów filtra powietrza, upewniając się również, że filtr jest czysty i prawidłowo zamontowany. Każdy filtr powietrza Delphi ma certyfikat zgodności z normami jakości OE. Nie warto ryzykować.
• W czasie wymiany turbosprężarki korzystaj wyłącznie z uszczelek i elementów montażowych o jakości OE — nie ryzykuj używając gorszych jakościowo produktów, które mogą się pokruszyć, rozpaść lub nie spełniać swoich zadań.

W przypadku wystąpienia ciała obcego w układzie

W razie usterki FOI turbosprężarki, przed jej wymianą jest niezwykle ważne, aby dokładnie oczyścić cały układ dolotu powietrza, upewniając się, że nie pozostają w nim jakiekolwiek drobiny lub elementy mogące powodować dalsze uszkodzenia. Dotyczy to zwłaszcza chłodnicy powietrza turbodoładowanego, zespołu zaworu EGR i rur doprowadzających powietrze zarówno po stronie niskiego, jak i wysokiego ciśnienia.

Po wystąpieniu usterki FOI należy metodycznie wykonywać wszelkie czynności związane z demontażem i czyszczeniem poszczególnych elementów. W razie jakichkolwiek wątpliwości należy wymienić cały układ dolotowy oraz wyjaśnić klientowi, dlaczego jest to konieczne. Zapewnienie prawidłowego zamontowania i funkcjonowania za pierwszym razem poprzez wymianę tych części jest dużo korzystniejsze pod względem oszczędności czasu i kosztów niż ponowna wymiana turbosprężarki w tym samym pojeździe.

Ponadto, należy wypłukać olej silnikowy i wymienić go na nowy, a także zamontować zamienny nowy filtr oleju jakości OE. Przewody dolotowe i powrotne oleju wraz ze złączkami należy również dokładnie sprawdzić pod kątem występowania ciał obcych. W tym celu szukaj przede wszystkim metalicznych fragmentów i pamiętaj, że nie muszą one mieć właściwości magnetycznych! Ich obecność może również oznaczać konieczność demontażu i czyszczenia miski olejowej oraz pompy oleju.