Jak prawidłowo wymienić górne mocowanie amortyzatora

Zapewne wiesz, że wahacze, sworznie i łączniki stabilizatorów są kluczowe podczas serwisowania układów kierowniczych i zawieszenia – ale co z górnym mocowaniem amortyzatora? Ten niedoceniany element pomaga wyciszyć hałas i złagodzić wibracje, jednocześnie umożliwiając skręt kierowanych kół przy zapewnieniu płynnej oraz bezpiecznej jazdy. Zużycie górnego mocowania amortyzatora może mieć negatywny wpływ na właściwości jezdne pojazdu, a co za tym idzie – może obniżyć poziom bezpieczeństwa.

Zatem ważne jest, aby wiedzieć, jak prawidłowo serwisować tę część. Dzięki poniższym wskazówkom specjalistów Delphi dowiesz się, dlaczego mocowanie może ulec uszkodzeniu, na co zwracać uwagę i jak je wymienić – tę wiedzę możesz wykorzystać w praktyce podczas następnej naprawy lub przeglądu układu kierowniczego.

Czym jest mocowanie amortyzatora?

Ta część jest stosowana w pojazdach wyposażonych w kolumny typu Macpherson i za jej pomocą górna część kolumny jest mocowana do podwozia. Jednak funkcja tego elementu jest znacznie bardziej złożona i wykracza poza podstawową rolę uchwytu. Górne mocowanie izoluje amortyzator od pojazdu oraz wpływa na komfort jazdy tłumiąc drgania i hałas. Wiele mocowań przednich amortyzatorów zawiera również łożysko, które działa jak oś skrętna – podczas obracania kierownicy w prawo lub w lewo amortyzator rotuje w mocowaniu, kontrolując kąt i ustawienie kół.

Przyczyny usterek

Mimo że górne mocowania są projektowane z myślą o długotrwałym użytkowaniu, części te nieustannie podlegają wysokim obciążeniom. Wraz z łożyskiem i sprężyną śrubową utrzymują pełny ciężar pojazdu. Ponadto mocowania są również stale w ruchu: typowy amortyzator wytrzymuje miliony cykli obciążeń w całym okresie eksploatacji – do 1750 razy na każdą milę przejechaną po standardowej nawierzchni drogowej. Ten ciągły ruch w górę i w dół (który ulega nasileniu w razie wyboistej drogi lub najazdu na krawężnik) wywiera na mocowanie zmienne siły popychające i ciągnące, powodując jego zużycie wraz z upływem czasu. Ponadto czynniki środowiskowe, takie jak oblodzenie, woda, mgła solna, zmiany wilgotności i temperatury mogą powodować przyspieszone uszkodzenie elementu.

Objawy uszkodzenia

Jak w przypadku większości części samochodowych, istnieje kilka sygnałów ostrzegających przed zbliżającą się usterką. Warsztat może podejrzewać uszkodzenie górnego mocowania amortyzatora, jeśli właściciel pojazdu wspomina o którymkolwiek z poniższych objawów:

• Nietypowe odgłosy pochodzące z układu kierowniczego i zawieszenia, tj. stukanie podczas jazdy po nierównościach lub piszczenie podczas manewrów przy niskiej prędkości
• Przedwczesne i/lub nierównomierne zużycie opon
• Przyspieszone zużycie amortyzatorów
• Nadmierne wibracje 
• Nieprawidłowa geometria kół/opon
• Utrudniony powrót kierownicy do pozycji środkowej

Ponadto dobra kontrola wzrokowa pomoże zidentyfikować możliwe zużycie lub uszkodzenie części. Należy szukać oznak korozji, pęknięć lub rozwulkanizowania tulei, a także nadmiernego luzu w podzespole amortyzatora. Należy również sprawdzić, czy możliwy jest płynny i swobodny obrót kierownicy.

Kiedy należy wymienić mocowanie?

Chociaż nie jest to część rutynowego harmonogramu serwisowego, należy regularnie sprawdzać górne mocowania, a w razie potrzeby jak najszybciej wymieniać je parami  lewa/prawa strona. Oprócz wpływu na reakcję układu kierowniczego i komfort kierowcy, zużyte lub uszkodzone górne mocowania mogą mieć wpływ na inne części układu kierowniczego i zawieszenia (np. na amortyzatory i opony), przyspieszając zużycie i generując niepotrzebne wydatki dla właściciela pojazdu.

Górne mocowanie jest w zasadzie niedrogim elementem i ponieważ często wymiana amortyzatorów jest bardzo pracochłonnym procesem, warto podczas takiej wymiany instalować również nowe mocowania. Tak czy inaczej, w większości przypadków konieczny będzie demontaż amortyzatora i zwolnienie sprężyny śrubowej, co może uchronić mechanika przed koniecznością dwukrotnego wykonywania tej samej pracy.

Dlaczego należy wymieniać mocowania parami?

Górne mocowania zazwyczaj wytrzymują podobną liczbę przejechanych kilometrów w identycznych warunkach drogowych, dlatego można przyjąć, że jeśli jedna strona jest zużyta, druga też będzie wymagać wymiany. Dlatego zaleca się wymianę w parach – po lewej i prawej stronie. W ten sposób skuteczność elementów będzie równomierna w każdej osi, zapewniając zrównoważoną wysokość jazdy oraz porównywalnie sprawne kierowanie i prowadzenie. Nierównowaga może mieć wpływ zarówno na podwozie, jak i na ruch kół, co w ostatecznym rozrachunku może negatywnie wpłynąć na właściwości jezdne pojazdu.

Jak wymienić górne mocowanie

Wymiana górnego mocowania może zająć dużo czasu, ale stosując się do poniższych wskazówek bazujących na najlepszych praktykach specjalistów Delphi, możliwe będzie wykonanie wymiany w sposób najmniej uciążliwy:

1. Lekko poluzować nakrętki koła przed podniesieniem pojazdu. Jeśli dostępny jest pistolet pneumatyczny, można pominąć ten krok – pamiętaj tylko, aby nie używać pistoletu pneumatycznego na nakrętce zabezpieczającej koło.
2. Bezpiecznie podeprzeć i podnieść pojazd na odpowiednią wysokość. Następnie odkręcić nakrętki kół i zdjąć koło. W razie potrzeby zdjąć uchwyt przewodu hamulcowego.
3. Odkręcić dolną śrubę zaciskową mocującą amortyzator do zwrotnicy i zdjąć amortyzator z piasty. 
4. Opuścić pojazd na odpowiednią wysokość, aby uzyskać dostęp do śrub mocowania amortyzatora.
5. Odkręcić górne śruby amortyzatora, upewniając się, że jednocześnie amortyzator jest podtrzymywany. Na tym etapie nie odkręcać śruby centralnej, ponieważ spowoduje to zwolnienie sprężyny o dużym naprężeniu. Następnie zdjąć amortyzator.
6. Należy pamiętać, że sprężyna zawieszenia jest ściśnięta i posiada znaczną ilość zgromadzonej energii, która w przypadku zwolnienia może spowodować poważne obrażenia ciała. Aby temu zapobiec, należy bezpiecznie i niezawodnie zacisnąć sprężynę. To utrzyma naprężenie sprężyny, zapobiegając nieprzyjemnym wypadkom, i zapewni wystarczający luz, tak aby można było zdjąć mocowanie amortyzatora.
7. Za pomocą ściągacza do sprężyn ścisnąć sprężynę do momentu zwolnienia jej z gniazda mocowania amortyzatora. Jeśli jest to bezpieczne, należy odkręcić nakrętkę z góry i zdjąć mocowanie amortyzatora, przytrzymując środek amortyzatora kluczem imbusowym.
8. Teraz można zamontować nowe górne mocowanie amortyzatora. Najpierw zamontować łożysko, upewniając się, że powierzchnia jest czysta, a następnie osadzić zamocowanie. Należy pamiętać, że górna część amortyzatora może być przykręcana i będzie trzeba dopasować ją do klucza na nowym mocowaniu amortyzatora.
9. Przykręcić nakrętkę górnego mocowania, ale nie dokręcać jej całkowicie, dopóki amortyzator nie zostanie ponownie zamontowany w pojeździe. Teraz można zwolnić napinacz sprężyny i zdjąć zespół.
10. Umieścić zespół z powrotem w kolumnie amortyzatora, wymienić i dokręcić śruby mocowania amortyzatora.
11. Ponownie unieść pojazd – teraz można dokręcić dolne śruby zgodnie ze specyfikacją producenta pojazdu. Jeśli konieczne było zdemontowanie jakichkolwiek elementów zawieszenia, nie należy ich dokręcać, dopóki pojazd nie zostanie opuszczony i ciężar nie spocznie na zawieszeniu.
12. W razie potrzeby wymienić stabilizator poprzeczny i przewód hamulcowy. Następnie ponownie zamontować koło i dokręcić momentem zgodnie ze specyfikacjami producenta pojazdów.
13. Opuścić pojazd i osadzić go z powrotem na zawieszeniu. Dokręcić kolumnę amortyzatora i śruby górnego mocowania oraz wymienić plastikową pokrywę.
14. Na koniec należy sprawdzić i w razie potrzeby wyregulować geometrię kół oraz przeprowadzić mały test drogowy, aby upewnić się, że kierownica jest odpowiednio ustawiona.

Nowe możliwości dzięki programowi nowych górnych mocowań